GYİAD Ekonomi Raporu: Koronavirüs Salgınının Türkiye ve Dünya Ekonomisine Etkileri - 7
Dünya’da Günlük Vaka Sayısı 80 Bin Altına Düşemedi
Haftanın son günü itibariyle dünya genelinde 85.945 yeni vaka gerçekleşmiştir. Bu günlük vaka verileri çerçevesinde korona virüs salgını henüz aşağı yönlü bir eğilim göstermemektedir. Özellikle ABD ve İngiltere’de yeni vaka sayıları yine yüksek gerçekleşmiştir. Almanya, Fransa, İtayla ve Fransa ise günlük yeni vaka sayılarını binin altına indirmiştir. Almanya ve diğer Avrupa ülkeleri izolasyonları kademeli olarak kaldırmaktadırlar. Dünya genelinde iyimser tahmin ile haziran ayı ikinci yarısında yeni vaka sayısının en aza ineceği öngörüsü halen korunmaktadır. Bu tarihe kadar ülkeler kademeli olarak izolasyonları azaltacaktır. İlaç ve aşı çalışmalarında ise halen kalıcı bir sonuca ulaşılamamıştır. Aşının bulunması zaman alacaktır.
Dünya Ekonomisinde Beklentilerin Üzerinde Küçülme Yaşanabilir
Korona virüs salgını ile oluşan koşullar içinde dünya ekonomisinin 2020 yılında yüzde 4,0 küçüleceği öngörülmektedir. Ancak nisan ayı gerçekleşmeleri ile mayıs ayındaki gelişmeler dünya ekonomisinde daha yüksek bir daralma olabileceğine işaret etmektedir. IMF yeni değerlendirmesinde bozulmanın beklentilerinin üzerinde olduğunu açıklamıştır. ABD’de işsizlik maaşına başvuranların sayısı 33,5 milyona yükselmiştir. Sanayi, hizmetler ve dış ticaret tarafında yüzde 40’lara varan küçülmeler sürmektedir. Yılın ikinci çeyreğinde çok yüksek bir küçülme yaşanmaktadır. Gelişen ülkeler düşen enerji ve emtia fiyatları nedeniyle gelir kayıplarına uğramaktadırlar. Petrol fiyatları tarihi dip seviyelerinden toparlanmıştır. Dolar güçlü kalmaya devam etmiştir. Bundan sonraki ekonomik gelişmeleri izolasyonların kaldırılma takvimleri belirleyecektir. Ancak mevcut durumda iktisadi faaliyetlere çok kademeli bir geri dönüş olacağı görülmektedir.
Türkiye’de Gelişmeler
Türkiye’de korona virüs salgınının yayılma hızı 4-10 Mayıs haftasında yavaşlamaya devam etmiştir. 10 Mayıs akşamı itibariyle toplam vaka sayısı 138.657, vefat sayısı 3.786 olmuştur. Bu sayılar 3 Mayıs tarihi itibariyle 126.045 ve 3.397 vefat şeklindeydi. Bu hafta içinde günlük vaka sayıları önce 2 bin seviyesinin altına inmiş son gün ise 1.542 vaka ile gerileme döneminin en düşük seviyesi gerçekleşmiştir. Son hafta günlük yapılan test sayısı 35 bin seviyesine yaklaşmıştır ve pozitif sonuç alınma oranı yüzde 4,5’e kadar inmiştir. Günlük vaka sayılarının istikrarlı olarak aşağı düştüğü görülmektedir. Muhtemelen mayıs ayının ortasında günlük 1000 seviyesine inilebilecektir. İzolasyon önlemleri ise sürmektedir. 24 şehirde yine hafta sonu ile birleşerek 2 gün boyunca sokağa çıkma kısıtlamaları uygulanmıştır. Mayıs ayı içinde sıkı izolasyon önlemleri sürecektir. İki bayram tatili döneminde uygulanacak izolasyonlar önemli olacaktır. Ayrıca izolasyonların kaldırılmasına yönelik olarak planlar da açıklanmaya başlanmıştır. 4 aşamalı kademeli bir geri dönüş olacaktır. 11 mayıs tarihinde hazırlık evresinden ikinci aşamaya geçilecektir. Bazı iktisadi faaliyetler yeniden başlayacaktır.
Türkiye Ekonomisinde Gelişmeler
Korona virüsün ekonomi üzerindeki etkileri mayıs ayının ilk haftasında da devam etmiştir. Mayıs ayının ilk haftasında fabrikaların bir bölümü yeniden iş başı yapmıştır. Açıklanan geri dönüş planı ile bazı iktisadi faaliyetler de kademeli açılışlar başlamaktadır. Bu gelişmeler ve salgının giderek kontrol altına alınıyor olması iş dünyasında iyimserliği arttırmıştır. Ancak mali piyasalarda yaşana gelişmeler bu iyimserliği örten endişelere neden olmuştur. Geçen hafta döviz kurlarındaki yükseliş covid-19 salgını etkilerini gölgede bırakmıştır. Hafta içinde para piyasalarında önemli gerginlikler yaşanmıştır. Türk lirası 7,26 seviyesine dokunmuştur. TC. Merkez Bankası önemli ölçüde döviz satarak TL’yi korumaya çalışmıştır. Hazine ve Maliye Bakanı’nın yatırımcılar ile yaptığı toplantıda döviz rezervleri belirsizliği temelinde güvensizlik yaşanmıştır. Türkiye’nin kredi takas risk primi haftayı 643,15 puandan kapatmıştır. TC. Merkez Bankası’nın hızlı parasal genişlemesi de riskleri artırmaktadır. Tüm bunlara bağlı olarak Türk lirasına ilişkin belirsizlik ve endişeler yeni haftaya taşınmıştır.